Een “Ossi” ( Oost-Duitser) goes to the west

9 November 1989, het is laat in de avond en de telefoon gaat over. Ik denk dat het mijn vriend is, hij de enige die zo laat nog zou bellen. Het liefst had ik de telefoon mee naar mijn kamer genomen, maar het feit dat de horen en de telefoon middels een snoer aan elkaar verbonden zijn maakt dat onmogelijk. Wat natuurlijk ook betekend dat je de romantische gesprekken met je liefje kan vergeten. Meer dan “ je weet wel”, “ mmmhhhh….” of “ we hebben het de volgende keer daarover” is niet te doen. Maar hey, het is 1989 en we zijn al superblij met onze hippe push- buttons in plaats van een draaischijf. Enthousiast neem ik op en hoor de stem die me de laatste 4 maanden blij heeft gemaakt. Onze relatie is allesbehalve makkelijk wat hoofdzakelijk komt doordat mijn 6 jaar oudere boyfriend ( ja ja, ik ben nog steeds cool😊) in het kapitalistische deel van Duitsland woont, in het Westen dus. Blij vertel ik hem hoeveel ik hem heb gemist als hij me onderbreekt. “ Heb jij het nieuws al gehoord?” Ik schrik van zijn trillende stem en merk dat mijn hartslag omhoog gaat. Ik kan me geen voorstelling maken van wat hij mij wil vertellen en wacht vol spanning op het verlossende antwoord. “ Michi, de grens is open, je kan eindelijk naar mij toe komen!“ Ik hoor wat hij zegt, maar begrijp er niets van. Wat bedoelt hij? Hoe kan ik naar hem toe gaan zonder dat dit als vluchtpoging word gezien en ik mijn leven op het spel zet? En wat bedoelt hij met de grens is open? Vol ongeloof vraag ik of dit een grap is, terwijl mijn gevoel me zegt dat dit allesbehalve om te lachen is. Maar hoe is dat mogelijk?  Opeens hoor ik de stem van mijn vader achter me” Wie is er aan de telefoon en wat is er aan de hand ?” Ik draai me om en zie ook mijn moeder verwachtingsvol naar me kijken . Mijn hart slaat in mijn keel als ik zeg ” Papa und Mama, die Grenze ist auf”!

Als een kip zonder kop loop ik door het huis, omdat mijn zenuwen me gek maken. Wat moet ik doen? Moet ik echt halsoverkop alles achter me laten? Is het niet beter als ik eerst nog hier blijf wonen? Maar wat als de grenzen weer dicht gaan? Als alles een grote vergissing blijkt te zijn. Dit is onze kans om samen te zijn en ik weet wat mij te doen staat. Met een grote tas gewapend loop ik mijn kamer binnen en trek mijn kast open. ‘Jeetje, die had je ook maar weer kunnen opruimen’ galmt het door mijn hoofd, terwijl ik moedeloos voor de open kastdeur sta, omdat ik geen idee heb wat ik mee moet nemen. Op een gegeven moment duren mijn eigen gedachtegangen mij te lang en trek ik gewoon iets uit de kast. Dat het alleen maar zomerkleding is heb ik op dit moment niet door.  Met een weekendtas in de hand en een brede glimlach op mijn gezicht sta ik 10 minuten later voor mijn vader. “ Ik ben klaar, we kunnen gaan”.

Zo verlaat ik midden in de nacht op deze koude dag in November mijn ouderlijk huis. In de auto is het muisstil, ik denk dat mijn ouders zich zorgen maken en duizend vragen door hun hoofd spoken. Waar komt onze dochter terecht? Wat als de grens weer dicht gaat? Zullen wij haar dan ooit weer zien? Ik vind het zielig voor mijn ouders, maar ik ben op dit moment veel te veel met mezelf bezig om er echt bij stil te staan. Ik ben 17 en heb het gevoel dat ik de hele wereld aan kan. Ik kan niet wachten om mij in dit grote avontuur te storten en voel de adrenaline door mijn lichaam gieren. Het laten bezinken was natuurlijk de beste optie geweest, maar dit had bij mij gepast als sneeuw bij de zon. 3 minuten en 42 seconden bedenktijd is lang zat haha.

Wij parkeren de auto en lopen richting de grensovergang. Het lijkt allemaal surreëel, zeker omdat er massa’s mensen ook deze kant opgaan. Het is midden in de nacht,  maar qua drukte lijkt het klaarlichte dag. Het enige verschil is dat alle mensen nu dezelfde bestemming hebben. Ik vraag me af hoeveel mensen spontaan hun fiets, auto of openbaar vervoer hebben gepakt om hier naartoe te komen. Met deze vraag in mijn hoofd loop ik de hoek om als mijn adem stokt. Voor mij staan honderden mensen, sommige huilen, andere omhelzen elkaar en wederom andere staan in een ongelofelijk lange rij om naar het “ verboden’’ deel van Berlijn over te steken. Het lijkt zo onwerkelijk dat ik het gevoel heb dat ik in een of andere film ben beland.

Ik word overspoelt van gevoelens. Blijdschap, opwinding, nieuwsgierigheid, maar ook angst en ongeloof maken zich van mij meester. Dit zal niet alleen mijn leven veranderen, maar ook dat van miljoenen anderen. Deze dag, deze plaats, maar ook  deze hele menigte, zullen de geschiedenis ingaan en ik sta er middenin, bezig om mijn leven voorgoed een wending te geven. Ik sluit achter aan in de rij en observeer  de mensen om me heen. Wat is hun verhaal? Komen ze uit het Oosten of uit het Westen? Wat betekend dit voor ze? Wat het antwoord ook is, ik voel me verbonden met hen. De herinnering aan dit bijzondere moment zullen we voor altijd delen. Het wachten duurt niet lang en al snel zie ik grensposten iedereen doorzwaaien. Ik kijk naar hen en realiseer mij, dat ze nog niet zo lang geleden op mij hadden geschoten als ik zomaar de grens was overgestoken. Als ik er bijna ben hou ik mijn adem in, tel tot tien en passeer hen met trillende benen.

Eindelijk aan de overkant! Ook hier zie ik mensen vol uitzinnige vreugde. Wat ik voel is moeilijk te beschrijven. Je kan het misschien vergelijken met het halen van de WK titel. Je bent zo opgetogen dat het samenhorigheidsgevoel op dit moment heel sterk is en menselijke verschillen, statussen of geloven in het niets verdwijnen. Je voelt je deel van iets heel bijzonders, iets wat je nooit meer vergeet. Ik probeer alles in me op  te nemen als ik een tikje op mijn schouder voel. Ik draai me om en een kleine gezette man staat naar mij te lachen. Hij houdt een mand vol met bananen op zijn arm en vraagt mij of ik er ook al een heb. Vragend kijk ik hem aan, waar heeft hij het over? Maar voordat ik ook maar iets kan zeggen pakt hij een banaan en drukt hij deze in mijn hand. Versteld kijk ik hem na als hij weer in de menigte verdwijnt. Wat was dit nou weer? Ik draai me om en zie dat ik niet de enige ben die een banaan heeft gekregen. Iedereen om me heen staat er mee in zijn hand. Ik heb geen idee van de betekenis daarvan, maar het lijkt mij een mooi gebaar. Vandaag de dag zou ik mijn telefoon pakken en even googelen waarom-bananen-grens -oost- west 😊 Maar dat was toen nog toekomstmuziek (zoals al verteld, ik ben al behoorlijk oud haha) . De opening van de Oost-Duitse grenzen word nog steeds met het uitdelen van bananen in verbinding gebracht. Mensen uit West-Berlijn wilden ons “ Ossis” een hart onder de riem steken. Het was algemeen bekend dat zuidvruchten in Oost-Duitsland moeilijk te verkrijgen waren en op deze manier wilden ze symboliseren dat de tijd van tekortkomingen voor ons ten einde was.  

Ik kijk om me heen en besef dat mijn avontuur net is begonnen. Ik zal Oost-Berlijn voor altijd verlaten en alleen maar op bezoek terugkeren. Wat heeft mijn leven voor mij nog in petto? Dat weet ik niet en ik laat het op me afkomen. Nu sta ik op deze bijzondere plek op dit bijzondere moment. Ik haal diep adem, pak mijn tas met zomerkleren en loop mijn toekomst tegenmoet.

Gisteren had ik het met een vriendin over mijn nieuwe blog. Ik vertelde haar het onderwerp en ze keek me verbaasd aan. Was de val van de muur niet al meer dan 80 jaar geleden? Ik wist al dat ik niet echt meer bij de jonge generatie hoorde, maar zo oud ben ik ook nog niet hoor😊

De Berlijnse Muur

De Berlijnse muur is het symbool van de tweedeling van Duitsland in de tijd van de koude oorlog. De 45,3 km lange afscheiding heeft ruim 28 jaar lang de bewoners van West-Berlijn en Oost Berlijn van elkaar gescheiden. De muur was vooral bedoeld om te voorkomen dat inwoners uit de DDR (Oost-Duitsland) zouden vluchten naar het Westen. Vluchtpogingen waren levensgevaarlijk, omdat de grenssoldaten aan DDR zijde de opdracht hadden te schieten.